زندگی نامه دکتر حسابی

استاد دكتر محمود حسابي چهره برجسته علم و فرهنگ معاصر و بنيانگذار فيزيك نوين ايران در سال ‪ ۱۲۸۱‬شمسي از پدر و مادري تفرشي در تهران متولد شد.
در ‪ ۷‬سالگي تحصيلات ابتدايي خود را در بيروت با تنگدستي و مرارتهاي غربت آغاز و از ابتدا تا پايان تمامي تحصيلات عاليه در ميان همشاگردي‌هايي از كشورهاي مختلف سپري كرد. در منزل قرآن كريم، گلستان و بوستان سعدي، غزليات حافظ و منشات قائم مقام را نزد مادرش "گوهرشاد حسابي" آموخت.
وي علاوه بر تسلط بر چهار زبان زنده دنيا، در موسيقي و نواختن ويولن و پيانو دستي داشت و در چند رشته ورزشي كسب موفقيت كرد و در شنا داراي ديپلم نجات غريق شد.
پرفسور محمود حسابي مدارج عالي تحصيلي را بدين شرح طي كرد: ليسانس ادبيات از دانشگاه آمريكايي بيروت (1920) در ‪ ۱۷‬سالگي، مهندسي راه و ساختمان (۱۹۲۲)‪ ‬در ‪ ۱۹‬سالگي، دروس پزشكي از دانشگاه آمريكايي بيروت، دانشنامه رياضي، نجوم و ستاره شناسي، دانشنامه بيولوژي (زيست شناسي)، مهندسي برق سال ‪ ۱۹۲۵‬ از دانشكده برق اكول سوپريورد والكتريسيته پاريس، مدرك مهندسي معدن (پاريس)، دكتراي فيزيك از دانشگاه سوربن پاريس (1927)
استاد دكتر حسابي چهار زبان زنده دنيا فرانسه، انگليسي، آلماني و عربي را براي و مطالعه و صحبت مورد استفاده قرار مي‌داد و همچنين به زبانهاي سانسكريت، يوناني، و لاتين، پهلوي، اوستا، تركي و ايتاليايي اشراف داشت و آن را در تحقيقات علمي خود بخصوص در امر واژه گزيني زبان فارسي بكار مي‌برد.
تاسيس مراكز علمي نظير مدرسه مهندسي وزارت راه، دارالمعلمين عالي، و دانشسراي عالي، نوشتن قانون دانشگاه، تاسيس دانشگاه تهران و بنياگذاري دانشكده‌هاي فني و علوم از برجسته‌ترين خدمات فرهنگي ايشان است. همچنين داشتن چند هزار دانشجو، فعاليت در دو نسل كاري و تربيت ‪ ۷‬نسل استاد، شاخص عمده اين بزرگ مرد است.
از مشاغل واقدامات مهم استاد مي‌توان به اولين نقشه برداري از راه ساحلي سراسري بنادر ميان خليج فارس، اولين راه تهران به شمشك، ساخت اولين راديو در كشور، ماموريت خلع يد شركت ملي نفت انگليس، اولين رئيس هيئت مديره و مدير عامل شركت ملي نفت ايران، وزير فرهنگ در دولت دكتر محمد مصدق اشاره كرد.
همچنين بنيانگذاري موسسه ژئوفيزيك، تاسيس سازمان انرژي اتمي، ايجاد اولين ايستگاه هواشناسي، پايه‌گذاري انجمن موسيقي ايران، تشكيل فرهنگستان زبان ايران، تدوين قانون و تشكيل موسسه استاندارد،تاسيس اولين بيمارستان خصوصي ايران بنام "گوهرشاد"، بنيانگذاري مركز مخابرات اسدآباد، تعيين ساعت ايران، نصب و راه اندازي اولين دستگاه راديولوژي در ايران، پايه گذاري اولين مدرسه عشايري در ايران (لرستان)، ايجاد اولين رصدخانه نوين در ايران ( تعقيب ماهواره ها)، نمايانگر گوشه ديگري از خدمات پرفسور حسابي به كشور است.
استاد همچنين در زمينه تحقيق علمي‪ ۲۳‬مقاله رساله و كتاب به به چاپ رساند كه در برگيرنده زمينه‌هاي مختلف بويژه فيزيك مدرن، واژه‌هاي علمي، زبان فارسي و مباحث علمي گوناگون است. تئوري بي‌نهايت بودن ذرات اين دانشمند ايراني در ميان فيزيكدانان جهان شناخته شده است و نشان "كومان دوردولالژيون دونور" بزرگترين نشان علمي كشور فرانسه به همين مناسبت به ايشان اهداء شد.
طي سال‌ها تحقيق و مطالعات علمي در دانشگاههاي معتبر عالم با دانشمندان بزرگ جهان نظير پرفسور "اينشتين"، "شرودينگر"، "بورن"، "فرمي" و چندين فيزيكدان ديگر و همچنين علماي بزرگ مانند "راسل" و "آندره ژيد" همكاري و تبادل نظر داشته و تنها ايراني شاگرد پروفسور "آلبرت اينشتين" بود.
در سال ‪ ۱۳۶۶‬در كنگره ‪ ۶۰‬سال فيزيك ايران كه به مناسبت بزرگداشت استاد برگزار شد ازخدمات دكترحسابي به عنوان پدر فيزيك ايران قدرداني به عمل آمد. وي در سال ‪ ۱۳۶۷‬ به عنوان مرد علمي سال جهان ‬معرفي شد. پرفسور محمود حسابي در ‪ ۱۲‬شهريور سال ‪ ۱۳۷۱‬هنگام معالجه بيماري قلبي در بيمارستان دانشگاه ژنو بدرود حيات گفت.